Ngói lợp nhà là hạng mục quan trọng trong xây dựng nhà gỗ cổ truyền. Việc chọn đúng loại ngói ngay từ đầu giúp gia chủ tránh được nhiều rủi ro trong quá trình sử dụng, hạn chế tốn kém chi phí sửa chữa và bảo dưỡng sau này. Bài viết này cung cấp thông tin thực tế về cách chọn ngói lợp nhà gỗ kẻ truyền để gia chủ tham khảo.
Quần thể nhà gỗ sân vườn mái ngói đáng để ở và nghỉ dưỡng
Vì sao ngói lợp nhà gỗ cổ truyền cần chọn đúng ngay từ đầu?
Khi xây nhà gỗ cổ truyền, phần mái ngói không chỉ là lớp che chắn mưa nắng mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới tuổi thọ và chất lượng của cả công trình.
Mái ngói ảnh hưởng lớn tuổi thọ nhà gỗ
Nhà gỗ Bắc Bộ sử dụng vật liệu tự nhiên, chủ yếu là gỗ lim, gỗ mít, gỗ xoan. Loại vật liệu này nếu bị ngấm nước lâu ngày sẽ dễ cong vênh, nứt nẻ hoặc mục ruỗng. Mái ngói đúng loại, được lợp chuẩn kỹ thuật, sẽ che chắn và hạn chế tối đa tác động của mưa nắng lên kết cấu gỗ. Ngược lại, mái ngói không đạt chất lượng hoặc lợp sai cách sẽ khiến nhà nhanh xuống cấp.
Điều gì xảy ra khi gia chủ chọn sai ngói lợp?
Ngói không phù hợp thường nặng quá mức, làm khung kèo chịu lực nhiều hơn thiết kế ban đầu, lâu ngày dẫn tới xệ mái. Hoặc ngói dễ nứt, vỡ khiến nước mưa thấm dột vào bên trong. Khi đó, gia chủ phải tốn chi phí thay ngói, xử lý phần gỗ bị ảnh hưởng, thậm chí phải lợp lại toàn bộ mái nếu thiệt hại nặng. Ngoài ra, chọn sai loại ngói còn làm mất đi vẻ đẹp đặc trưng của nhà gỗ cổ truyền.
Các loại ngói lợp nhà gỗ gia chủ nên cân nhắc
Khi xây dựng hoặc tu sửa nhà gỗ cổ truyền, lựa chọn loại ngói phù hợp là yếu tố quan trọng. Dưới đây là những loại ngói đã được sử dụng lâu đời trong các công trình nhà gỗ Bắc Bộ. Mỗi loại có ưu điểm riêng, gia chủ cần cân nhắc kỹ để chọn cho đúng.
Ngói âm dương
Ngói âm dương gồm viên âm và viên dương lắp xen kẽ, tạo thành hệ mái chắc chắn, khó bị xô lệch khi gặp gió bão. Loại ngói này có khả năng thoát nước nhanh, giảm nguy cơ đọng nước và thấm dột. Ngói âm dương thường dùng cho nhà gỗ từ 3 gian trở lên, từ nhà thờ họ đến nhà ở. Gia chủ cần lưu ý: ngói âm dương lợp đúng kỹ thuật sẽ thoát nước tốt, nếu lợp sai, mái dễ bị dột ở các khe ghép.
Ngói mũi hài
Ngói mũi hài có hình dáng phần đầu ngói cong giống mũi hài xưa, thường dùng cho mái nhà có độ dốc vừa phải. Loại ngói này nhẹ hơn ngói âm dương, dễ lợp hơn và thích hợp với nhà thờ họ, từ đường hoặc nhà gỗ có diện tích nhỏ. Khi dùng ngói mũi hài, cần chọn loại ngói nung chín đều, tránh loại ngói giòn dễ nứt khi va chạm trong quá trình lợp hoặc khi gặp mưa bão.
Ngói đất nung (ngói ta)
Ngói đất nung (ngói ta) được sản xuất từ đất sét tự nhiên, nung ở nhiệt độ cao. Ưu điểm của loại ngói này là độ bền tốt, dễ thay thế khi có viên ngói hỏng mà không làm ảnh hưởng đến toàn bộ mái. Ngói ta thích hợp với khí hậu miền Bắc, chịu được mưa nắng, ít bị rêu mốc nếu mái có đủ độ dốc. Gia chủ nên chọn ngói sản xuất thủ công hoặc bán thủ công để viên ngói bám chắc mái hơn.
Câu hỏi gia chủ thường băn khoăn khi chọn ngói lợp nhà
Tuổi thọ trung bình của mái ngói nhà gỗ nếu lợp chuẩn?
Tuổi thọ mái ngói nhà gỗ cổ truyền phụ thuộc vào loại ngói, kỹ thuật lợp và điều kiện bảo dưỡng. Nếu sử dụng ngói đất nung (ngói ta) hoặc ngói âm dương chất lượng tốt, lợp đúng kỹ thuật và kiểm tra định kỳ, mái ngói có thể bền từ 40 đến 70 năm. Đặc biệt, với mái ngói được lợp thủ công bởi thợ giàu kinh nghiệm, tuổi thọ thường cao hơn, mái ít bị xô lệch hay thấm dột.
Khi nào nên thay mới toàn bộ ngói? Khi nào chỉ cần gia cố?
Không phải lúc nào mái ngói hư hỏng cũng cần thay mới toàn bộ. Thông thường, chỉ nên thay mới toàn bộ khi mái ngói bị vỡ, nứt hoặc xô lệch trên 30% diện tích, hệ khung mái đã yếu, không còn khả năng chịu lực an toàn, hoặc mái bị thấm dột nhiều vị trí không thể sửa lẻ tẻ. Ngược lại, nếu mái chỉ hư hỏng cục bộ, gia chủ chỉ cần gia cố lại các điểm hỏng, thay thế viên ngói hỏng, giữ nguyên phần mái còn tốt.
Lợp ngói nhà gỗ cần bao lâu, chi phí thế nào?
Thời gian lợp ngói nhà gỗ phụ thuộc vào diện tích mái và số lượng thợ thi công. Với nhà 3 gian, 5 gian truyền thống, thời gian lợp ngói thường mất từ 5 đến 10 ngày nếu thời tiết thuận lợi và thợ có kinh nghiệm. Chi phí lợp mái bao gồm giá ngói (thay đổi theo loại ngói gia chủ chọn) và công lợp. Để có con số cụ thể, gia chủ nên liên hệ trực tiếp với đơn vị cung cấp và thợ thi công để được khảo sát và báo giá phù hợp với công trình thực tế.
>> Xem thêm: Top các mẫu nhà 5 gian mái ngói được ưa chuộng thi công gần đây
Chọn đúng ngói lợp nhà là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ ngôi nhà gỗ trước tác động của thời tiết và giữ gìn giá trị kiến trúc truyền thống. Gia chủ nên tìm hiểu kỹ về loại ngói phù hợp, thi công đúng kỹ thuật và chọn đơn vị lợp mái có kinh nghiệm trong xây dựng nhà gỗ cổ truyền. Việc đầu tư đúng ngay từ đầu sẽ giúp mái nhà bền chắc, tránh hư hỏng và tiết kiệm chi phí sửa chữa về sau.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp
